🎭 ناونیشان

«بەردباران»

: مۆنۆدرامایەک نێوان ڕووح، ژن و ناڕەزایی

پێشەکی

شانۆنامەی بەردباران نووسینی هەردی شەفیق یەکێکە لە ئەو کارە تایبەتییانەی تیاتری نوێی کوردی کە بە دروستی نێوان ڕووحی مرۆڤ، ژنایەتی و فکری سیاسی دەجوڵێت.
ئەم شانۆنامەیە بە فشاردانی هەست و بیرەوەری، بەکارهێنانی زمانی شاعرانە، و هەستکردن بە دروونی ئازارەکانی ژن، دەبێتە ئەو ڕەخنەیەیەی بەردەوام لە ناو تیاتری ئێمەدا کەم بەرامبەرە.

کارەکتەری سەرەکی، فەرزانە، نیشانەیەکەی ژنێکی ناچاری کە لە ژێر سیستەمی مردسالاری و بێ‌ئینصافییەدا دەژی. بەڵام خۆی دەبێتە ڕەوشەنییەک لە تاریکییەکەوە.

کورتەی کار

فەرزانە یەکەم و تاکە کارەکتەرە. لە نێوان خەیاڵ و ڕاستی، نێوان مردن و ژیان، دەجوڵێت.
تەنیا خۆیەتییەکەیە، بە مونۆڵۆگ و بەسەردەچوونەوەی هەستەکانی خۆی، ژیانی خۆی دووبارە دەخوێنێتەوە.
خوێنی لەی دەچێت، گناهی هەیە، ئەوەی خۆی شێوازی ئەخلاقییەکی جیاواز دەزانی، و پەیوەندییەکەی بە مردن نە وەک تەمەنا، بەڵکو وەک ڕزگاربوون دەدێت.

فەضاکە زیندانەیە، بەڵام گۆڕیشە. ئەو نێوان دوو دنیادا دەژی — جیهانی بیرەوەری و جیهانی ڕووحی.

شێوازی دراماتیکی

🔹 مونۆدراما

ئەم کارە، مۆنۆدرامایەکی تەواوە: هەموو شت بە زمانی خۆی فەرزانە دەڵێت. تماشاکەر ئەوەی دەبینێت، ئەوەیەی فەرزانە لە نێو خۆیدا دەبینێت.

🔹 کات و بیرەوەری

کات لە ناوەندی ڕەوییدا نییە. ئەم شانۆنامەیە بە شێوەیەکی «غەیرە خطی» پیش دەچێت. هەموو ڕووداوەکان بە هەڵگەڕانەوەی بیرەوەری دەگوێزرێن، نیشانەی خەیاڵێکی وێران و بەدردی فەرزانەیە.

🔹 نیشانە و سمبولەکان

خوێن، باران، تاریکی، گۆڕ — هەموویان نیشانەیەکەن.
خوێن = گناه و پاکی
باران = ڕزگاربوون
گۆڕ = دروون و هەڵوەشاوەی ژیان
زیندان = کۆمەڵگا و سەرکەوتنی سیستەم

کارەکتەر: فەرزانە

فەرزانە ژنێکەیە لە نێوان گناه و ڕووحی پاکی دەژی. بەردەوام لە گەڕان و پرسیارکردنە.
ناچاری و هەست بە نەتوانینی لە ژیانی خۆی تێدەپەڕێت.
هەموو شت بە دەنگی خۆیدا دەخوێنێت: لە تۆقەی سێکس، تا ڕەخنەی ویژدان.

فەرزانە نیشانەیەکەی ژنێکی کوردییە کە لە سیستەمی مردسالاریدا دەژی و هەستی خۆی دەبێتە مەیدانێک بۆ شەڕی دروونی.

ئەوەی فەرزانە دەکات، دەبێتە ڕووحییەکەی هەزاران ژنەی تری کورد.

مێڵ و مەعنای کار

ژن و سەرکەوتنی قدرت

نووسەر بە شێوەیەکی فمینیستی و سەرەتاوی ڕەخنە دەکات لە نزامی مردسالاری و هەژمۆنییەکانی ئەخلاق.
فەرزانە لە نێوان خۆی و سیستەمەکەدا پێنجە دەدات.

گناه و ڕزگاربوون

فەرزانە بەردەوام بە گناهی خۆی هەست دەکات — بەڵام ئەو گناهە، شەرم نییە، بەڵکو بوارێکەیە بۆ فێرکردنی ڕووحی پاکی.

مردن و ئازادی

مردن لە ئەم شانۆنامەیە نیشانەی کوشتن نییە، بەڵکو نیشانەی تێپەڕبوونە بۆ ژیانێکی نوێ، ڕزگاربوون لە خۆی پەڕژاوی.

زمانی کار و ڕەنگی دەق

زمانی هەردی شەفیق لە ئەم کارەدا پڕە لە شاعرانەی تاریک و خەیاڵی.
جملەکان پەنجەکە دەکەن، بە فریاد و سکوت پڕن.
خوێن و باران دەبێتە ئاماژە بۆ پاکی و ڕزگاربوون.

پەیوەندیدان بە کارەکانی جیهانی

نووسەرکارەکتەر/کارپەیوەندی فکری

سارا کین (Sarah Kane)4.48 Psychosisهاوشێوەی شەرم و خۆکوژی

آنتوان چخوف (Anton Chekhov)مرغ دریاییدروون‌گرایی و هەست بە تێکچوون

ژان میشل ریب (Jean-Michel Ribes)تراژدی ژنەی عەشق‌لێ‌هاتووئیرۆنیا و ڕەخنەی کۆمەڵگا

هەردی شەفیقبەردبارانڕووحی ژن و ناڕەزایی لە سیستەم

قوت و هەستەکانی کار

قوتەکان

  • دروون‌گرایی بەهێز و فکری

  • بەکارهێنانی زمانی شاعرانە

  • فەضای نێوانی نێوان خەیاڵ و ڕاستی

  • پەیوەندیدانی سیاسی و ژنانە بە نرمی و هەست

لەقەکان

  • ئەمە کارێکی بەهێزە، بەڵام جێگای ڕووداوی عینی تێدایە کەمە.

  • زمان و نیشانەکان هەندێکجار زۆر فەلسەفی و بەهێز دەبن بۆ تماشاکەری گشتی.

کۆتایی

بەردباران تەنیا شانۆنامەیەک نییە، بەڵکو فریادێکی ژنەیە کە بەناوبانگ دەکات:

«ئازادی بە بێ خوێن و ئازار ناتۆمارێت.»

ئەم کارە تێکەڵەیەکە لە دروونی ژن و بیرۆکەی فکری، کە لە نێوان گناه و ڕزگاربوون دەکەوێت.
نووسەر بە شێوەیەکی پڕهەست و ڕووحی نیشانەی دەدات کە تیاتر دەتوانێت بێتە ناوێک بۆ ڕووحی ژنان و ڕووحی مردووەکانی کۆمەڵگا.

بەردباران — بەهۆی فەرزانە — دەبێتە نیشانەیەک لە ژنێکی کوردی کە بە دەنگی خۆی، بەردەوام دەڵێت:

«من دەردناکەم، بەڵام زۆر بەردبارم.»