کێ خاتوو لیدی وینسلی كوشتووە؟ حەیدەرعەبدوڕەحمان Haeder Abdulrahman
کێ خاتوو لیدی وینسلی كوشتووە؟
دوێنێ شەو سینەماكار(هونەر سەلیم) بانگهێشتی نمایشێكی تایبەتی بۆ كۆمەڵێ لە سینەماكاران و راگەیاندن كاران كرد و فیلمی(كێ خاتوو وینسلی كوشتووە)ی لەسینەمای فاملی مۆل ــ نمایش كرد، ئەم فیلمە دوا بەرهەمی هونەر سەلیمە، دوای فیلمەكانی ڤۆدگا لیمۆن و كیلۆ مەتر سفرو بیبەری شیرین ..فیلمەكە بەرهەمهێنانێكی هاوبەشی فرەنسی، بەلجیكی، توركیە و باس لەكوشتنی رۆمان نووسێكی ناوداری ئەمریكی دەكات بە ناوی (لیدی وینسلی) لە دورگەیەكی گچكەلانەی وڵاتی توركیا، ئەمریكا پشكێنەرێكی تایبەتی خۆی بەناوی ( فێرگون) دەنێرێتە ئەستەنبول بۆ سەرۆكایەتی كردنی پشكنین لەو تاوانە، بە هاوكاری كردنی چەند كەسانێكی نهێنی پارێز لەو ناوچەیەدا كە كەوتونەتە ژێر باڵی كۆمەڵێ داب و نەریتی كۆن .
فیلمەكە كە ماوەكەی كاژێرێك و 40 خولەكە، فیلمێكی پۆلیسی ـ كۆمێدی یە لە نووسینی محەمەد كورتولش و هونەر سەلیم .
كۆمەڵێ ئەكتەری تورك بەشداری لە نواندندا دەكەن ، لەوانە :محەمەد كورتولش، ئیزجی مولا، سینای غورلیر، لەیلا جورمین و زۆری تریش .
فیلمێكی توركی دوور لە سینەمای كوردی :
فیلمەكە ناوەرۆكێكی لاوازی هەیە، ئاماجێكی ئەوتۆ بە خۆیەوە هەڵناگرێ كە شایەنی باس بێت، دەرهێنەر لەچوارچیوەیەكی ئێجگار تەسكدا، لەدیمەنەكانی دواییدا ویستویەتی ناوی كورد بێنێت، بەڵام بە لاوازی و بێ هەڵگرتنی هیچ مەسیجێك، بەو ئامانجەی خۆی لە گلەیی كورد بپارێزێ ئەگەر لێی بپرسن ئەو فیلمە چ پەیوەست بوونێكی بە كوردەوە هەیە ؟
جگە لەوەش فیلمەكە دیالۆگەكانی توركیە، ژێر نووسەكەشی بە ئینگلیزییە، بینەری كورد خراوەتە دەرەوەی بازنە، نە توانیویه بە زمانی فیلمەكە نە لە ژێر نووسەكەشی شتێ تێ بگا ، كەواتە ئەگەر فیلمێك ناوەرۆكەكەی ئەمریكی توركی بێت و زمانی فیلمەكە بە توركی و ئینگلیزی بێت ، چی بۆ بینەری كورد دەمێنێتەوە تەنیا ناوی دەرهێنەرەكەی نەبێت ؟
جگە لەناوەرۆك و زمانی فیلم و ژێر نووس، دەرهێنەر تەنانەت یەك ئەكتەری كوردیشی لە فیلمەكەدا بەشداری پێ نەكردووە، لە كاتێكا تێكڕای ئەكتەرەكانی توركن.
ئەم خۆدوورە پەرێز راگرتنەی هونەر سەلیم بۆ هەڵگرتنی مۆركی كوردی لە فیلمەكەدا تەنیا بە ئامانجی رازی كردنی بەرهەمهێنەرەكانیەتی، بۆیە بینەری كورد مافی خۆیەتی وەك فیلمێكی بیانی سەیری فیلمەكە بكات .
ئەم ئاراستەیە تەواو پێچەوانەی ئەو گەنجە سینەماكارە كوردانەی ئەمریكاو ئەوروپایە كە ناوەرۆكی فیلمەكانیان تەژی دەكەن لەو پرسانەی پەیوەستن بەمێژوو كارەسات و رووداوەكانی كورد، لە ئەنجامی ئەو پەیامە پیرۆزانەشیان لە زۆرترین فیستیڤاڵە جیهانییەكاندا رێزیان لێ دەگیرێت و خەڵات دەكرێن .
ئێمەی كورد هەمیشە چاومان لەوەیە سینەمای كوردی لە لایەن سینەماكاری خاوەن ئەزموونی وەك هونەر سەلیم و هاوشانەكانی، ببن بە پێشەنگ بۆ تەكاندان بە سینەمای كوردی و ناساندن و پەیدا كردنی ناسنامەیەك، ناكرێت هەموو ئامانجێكی نیشتمانی و نەتەوەیی بكەین بە قوربانی پرسێكی بازرگانی.
ستایل :
هونەر سەلیم هەمیشە ستایلێكی نا سەقامگیری هەیەو لە هەر فیلمێكدا ستایلێكی هەیە، بۆیە ئاستی تەكنیكی ئەو ستایلانە لە فیلمێك لە گەڵ ئەوی تردا جیاوازە، لەو فیلمەدا ( كێ خاتوو وینسلی كوشتووە ) تەواو گۆڕانكاری بە خۆیەوە دەبینێت، لە بەر ئەوەی ستافی فیلمەكە ستافێكی پرۆفیشنالی توركن، تەكنیكێكی دیارو بەرچاویان هەیە لە سیناریۆ، وێنە گرتن ، دەنگ ، كارتێكەرە دەنگییەكان ، بینەر بە ئاسانی ئاوێزانی فیلمەكەو روداوەكانی دەبێت،
هەروا ئەتمۆسفیرو لوكێشنی فیلمەكە، لە دورگەیەكدا، كە تێیدا دەریاو كەشتی و كەشو هەوایێكی تایبەت بە روداوەكان دەگرێتە خۆی سیمای فیلمەكەی كاریگەر كردووە، بۆیە شوێن لە فیلمەكەدا زۆر یاریدە دەر بووە لە رووی ستاتیكاوە .
وروژاندن و سێكس :
بۆ وروژاندنی بینەرو درێژ كردنەوەی روداوەكان و پڕ كردنەوەی بۆشاییەكان، دەرهێنەر زۆرێك لە دیمەنەكانی بە پرسی وروژاندن و دیمەنی سێكسی پڕ كردۆتەوە، ئەم پرسەش ئەزموونێكی تازەیە بۆ دەرهێنەر، بەڵام بینەر هەست بە هیچ ناوازەییەك ناكات لەمۆنتاژو توانەوەی ئەو دیمەنانە لە گەڵ ناوەرۆكی روداوەكان، لە هەمان كاتیشدا دیمەنی هەڵچوون كە بینەر وا هەست بكات، دەرهێنەر بە زۆر ئەو دیمەنانەی لە ناواخنی فیلمەكەی پەستیووە بۆ ئامانجێكی دیاری كراو.
دەرهێنەر بەشدار بوونی هەندێ لەو ئەكتەرانەی بە هەل زانیووە بۆ خۆ لێدان لەو ئەزموونە نوێیەو تێپەڕاندنی فۆرمە تەقلیدیەكانی، بەڵام دیسان هەر لە مۆنتاژدا نەیتوانیووە هاوسەنگی رابگرێت .
رۆمانسیەت :
دوای هاتنی پشكێنەر بۆ ئەستەنبۆل و ئاشنا بوون بە هاوكارە سیخوڕەكانی، بەشێكی دیكەی فیلمەكەی تێر كردووە لەرۆمانسیەتێكی هێمن كە چێژێك لە راستگۆیی و ستاتیكای ئەو پەیوەندییە رۆمانسیانەی نێوان پشكێنەرو هاوڕێكەی وەرگیرێت، بە تایبەت لە دوا دیمەندا كاتێ پشكێنەر دوای ئاشكرا بوونی تاوانبارەكە و تەواو بوونی ئەركەكەی دەیەوێت بگەڕێتەوە وڵاتەكەی، لە بەردەم كەشتییەكە و لە نێوان كۆمەڵێ لە موسافیرەكان، بیر لە خۆشەویستەكەی دەكاتەوە، قاچەكانی رێ ناكاو دەوەستێ، بۆیە دەگەڕێتەوە ئامێزی و جارێكی دیكە پێك دەگەنەوە.
كۆمێدیا :
دەرهێنەر بەشێكی زۆری فیلمەكەی بەرگێكی كۆمێدی سووكی لە بەر كردووە، بە تایبەت لە دایەلۆگەكان و چەند ئەكشنێكی كۆمێدی ئەكتەرەكان، ئەمەشیان هەمدیسان بۆ هونەر سەلیم فۆرمێكی تازە بوو، كۆمێدیاكە كەمێك بینەری لە كەشو هەوای گرژ دوور خستبۆوە، لە پاڵ ئەو رۆمانسیەت و لایەنە وروژاندنە سێكسیانەی هەبوون، كەشو هەوایێكی سازگاریان بۆ فیلمەكە رەخساندبوو.
ئەكتەر:
پاڵەوانی فیلمەكە (ئیزجی مولای) ئەكتەرێكی ناسراوی توركیایە ، ساڵی 1983 لە ئەستەنبۆل لە دایك بووە، لە ئەكادیمیای ئەستەنبۆڵ خوێندویەتی، بۆ یەكەم جار ساڵی 1998 لە فیلمێكدا بە ناوی سێوی رزیو بەشداری كردووە، جگە لە سینەما چەندین كاری تری شانۆیی هەیە، لە ماوەیەكی كورتدا بۆتە خاوەنی ناوداریەتیەكی زۆر لە توركیا .
محەمەد كورتولش: ئەكتەرو بەرهەمهێنەری فیلمە.ساڵی 1972 لە شاری ئۆتشاكی توركیا لە دایك بووە، خوێندنی سینەماو شانۆی لەئەلًَمانیا تەواو كردووە، چەند كارێكی كۆمێدی شانۆیی لە ئەڵمانیا ئەنجام داوە، لە تەمەنی خۆیدا لە 21 فیلمی سینەمایی دا بەشداری كردووە.
بە گشتی فیلمەكە بۆ هونەر سەلیم ئەزموونێكی نوێ بوو لە رووی تەكنیك و فۆرم دا، بەڵام لە رووی ناوەرۆكەوە، بینەر بە فیلمێكی بیانی دەزانێت بە هۆی دوورە پەرێزی لە سیما و خەسڵەتەكانی فیلمی كوردی، بە هیوا بووین ئەو توانست و دەسەڵاتە هونەرییەی لەو فیلمەدا بەرجەستە كرا ، بۆ فیلمێكی كوردی بوایە .
